SORU:Oruç güneşin doğuşu ile batışına göre tutulduğuna göre üç dört saat gecenin olduğu bir yerde bu durum nasıl ayarlanacak?
CEVAP :Orucun şafakla başlayıp güneşin batıdaki ufuktan kaybolmasıyla tamamlandığını belirleyen Allah’u Taaladır. Bununla birlikte aynı ayette oruçlu için gerekli açıklamaların da zikrettiğini görüyoruz:
“Oruç gecesinde kadınlarınıza yaklaşmak size helâl kılındı. Onlar sizin için birer elbise, siz de onlar için birer elbisesiniz. Allah sizin kendinize kötülük ettiğinizi bildi ve tövbenizi kabul edip sizi bağışladı. Artık (ramazan gecelerinde) onlara yaklaşın ve Allah’ın sizin için takdir ettiklerini isteyin. Sabahın beyaz ipliği (aydınlığı), siyah ipliğinden ( gecenin karanlığından) ayırt edilinceye kadar yeyin, için, sonra akşama kadar orucu tamamlayın. Mescitlerde ibadete çekilmiş olduğunuz zamanlarda kadınlarla birleşmeyin. Bunlar Allah’ın koyduğu sınırlardır. Sakın bu sınırlara yaklaşmayın. İşte böylece Allah âyetlerini insanlara açıklar. Umulur ki korunurlar.” (2/187)
Orucun zamanıyla alakalı esas budur.Bulunduğumuz yere göre şafakla başlar gurupla biter. Bu dünyanın her yerinde böyledir. Gece ve gündüz saatleri mevsimlere göre sürekli değişmektedir.Yaz ayları gündüzler uzun geceler kısa , kış aylarında ise geceler uzun gündüzler kısadır. Ülkemizde bile uzun yaz günlerinde gündüzler yaklaşık 18 saat geceler ise 6 saate düşmektedir. Ay yılına göre sürekli değişen ramazan ayı 36 yılda yılın her ayını dolaşarak uzun ve kısa günlerin hepsinde Müslümanlar oruç tutmuş olmaktadırlar. Bunun standart bir zaman ayarlaması yoktur.
Ancak kutuplarda normal gece ve gündüzün olmadığı altı ay gece altı ay da gündüzün hüküm sürdüğü yerlerde, o bölgeye en yakın olup normal gece ve gündüzün olduğu bölgeye kıyasla namaz vakitleri ve orucun başlama ve bitiş zamanının belirlenebileceğine inanıyoruz. Allah tüm ümmetlere Orucu farz kıldığına göre dünyanın bu günkü şartları o günde mevcuttu. Buna rağmen Kur’ anda değişik coğrafyalara göre herhangi bir açıklama yapılmamıştır. Bizler de bundan şunu anlıyoruz: Bu şartlar kısa veya uzun gece ve gündüzün olduğu her yer için geçerli. Aksine bir delil olmadığı sürece buna uymanın doğruluğuna inanıyoruz. Avrupa ülkelerinde bazı vakitler olmuyor diye o vaktin namazını terk eden bir anlayışa katılmıyoruz. Gece ve gündüzü olan her yerde bu vakiler oruç için de namaz içinde sabit olmaktadır. Olmayan yerlerde de en yakın ülkeye bakarak zamanın belirleneceği kanaatini taşıyoruz.
