Vasiyet vermek İslamî midir? Vasiyete uymamanın mesuliyeti nedir?
SORU: Kendi ölümünden sonra malımdan bağış yapın diye vasiyette bulunan kimsenin vasiyeti İslam’a uygun mudur? Bu isteğe riayet etmenin ve etmemenin mesuliyeti var mıdır? Bu hususta 2/240 dan başka vasiyet emri var mıdır?
CEVAP: Sorunuzun birinci kısmıyla alakalı olarak 5/106-108, 2/132,180-182 ve 4/11-13. ayetler delalet etmekte olup bunun İslamiliğinden şüpheye düşmek mümkün değildir. Ayrıca bunun miras taksimini bildiren 4/11 de “…bu hükümler ölenin yaptığı vasiyet ve borcu çıktıktan sonra kalan mala dairdir.” Yani ölen kimsenin yaptığı vasiyeti yerine getirilip, varsa borcu ödendikten sonra kalan mal belirtilen paylar şeklinde paylaşılacak demektir. Ki vasiyet ve borcun her halükarda ele alındığını görüyoruz.
Buna uymanın zorunlu olduğunu ve vasiyeti işitip de değiştirmenin yani riayet etmemenin ise vebal getirdiği de 2/181 de şöyle bildirmektedir:
Vasiyeti işittikten sonra değiştiren olursa, bunun günahı değiştirenin üzerinedir. Allah şüphesiz işitir ve bilir.(2/181)
Her kim de vasiyet edenin, bir hata işlemesinden veya bir günaha girmesinden endişe eder de tarafların arasını düzeltirse, ona bir vebal yoktur. Şüphesiz ki, Allah çok bağışlayıcıdır, çok merhamet edicidir.(2/182)
Vasiyetle alakalı olan ayetlerin sure ve numaraları şunlardır:“2/132,180-182, 240, 4/ 7,8, 11-13,33,107-108, 176, 33/6 Bu ayetlere bakıldığında vasiyeti, bütün boyutlarıyla göreceksiniz. Vasiyetin hiçbir zaman kaldırılması söz konusu değildir. Kişinin sağ iken malının tamamına, öldükten sonra da üçte biri üzerinde tasarruf hakkına sahiptir.