Olayın kısaca aydınlatılması için baştan kısa bir açıklama yapmayı gerekli görüyoruz. Bu kısım aşağıda yeri gelince tekrar anlatılacaktır:
Kralın görmüş olduğu rüyayı Yusuf yorumlayınca; haberci yorumu krala getirip anlatıyor. Kral bu yorumu beğendiği için “Yusuf’u bana getirin” diyor. Aracılık yapan zindan arkadaşı Yusuf’u götürmek için geldiği zaman Yusuf onunla gelmiyor. Ve şöyle diyor. “Krala git ve deki: saraydaki ellerini kesen kadınların durumu neydi niçin ellerini kestiler? Bunu araştırıp soruştursun çünkü benim suçlanmam ile ilgili aziz’in karısının itirafına saraydaki kadınlar şahit olmuşlardı. (Bu durum 31-32 de anlatılıyor.) Bu kadıların itirafı kralın nezdinde benim suçsuzluğumu kanıtlayacaktır. Bunu yerine getirmeden ben buradan çıkmam” diyor. Aşağıda gelecek 52. Ayetin anlaşılması için bu bilgi önemlidir. (Bunu bir kenara yazalım! Kadınların bu durumunu anlatan ayetleri okuyalım:
[012.031] [E2] Azizin karısı, onların gizliden gizliye dedikodu yaydıklarını işitince, onlara davetçi gönderdi ve onlara mükellef bir sofra hazırladı. Her birine bir bıçak verdi, beri taraftan da Yusuf’a «çık karşılarına» dedi. Görür görmez hepsi onu gözlerinde çok büyüttüler ve (şaşkınlıkla) ellerini kestiler. Dediler ki: «Hâşâ! Allah için, bu bir insan değil, olsa olsa yüce bir melektir.»“[012.032] [DV] Kadın dedi ki: İşte hakkında beni kınadığınız şahıs budur. Ben onun nefsinden murat almak istedim. Fakat o, (bundan) şiddetle sakındı. Andolsun, eğer o kendisine emredeceğimi yapmazsa mutlaka zindana atılacak ve elbette sürünenlerden olacaktır!” (Yusuf 12/31-32)
Bu olay gösteriyor ki; azizin karısı misafir kadınların yanında hala isteğinden vaz geçmemiş. (Bununda altını çizip ve bir kenara koyalım.)
Neticede Yusuf kadının isteğine boyun eğmediği için zindana atılıyor. Zindanda uzun yıllar (3-9 yıl) kalıyor. Kral bir rüya görüyor. Zindan arkadaşı Yusuf’un rüya yorumladığını bildiği için kralın rüyasını yorumlatmak üzere Yusuf’a geliyor ve olayı anlatıyor. Yusuf da bilindiği üzere yorumluyor. Aracı olan şahıs Yusuf’un yorumunu alarak krala götürüp anlatıyor. Ayeti okuyalım.
[012.050] [DV] (Adam bu yorumu getirince) kral dedi ki: «Onu bana getirin!» Elçi, Yusuf’a geldiği zaman, (Yusuf) dedi ki: «Efendine dön de ona: Ellerini kesen o kadınların zoru neydi diye sor’uversin’. Şüphesiz benim Rabbim onların hilesini çok iyi bilir.»(Diyanet Vakfı meali)Kral da Yusuf’un isteğini yerine getirmek için bu kadınları toplayıp soruyor:
I: [012.051] [DV] (Kral kadınlara) dedi ki: Yusuf’un nefsinden murat almak istediğiniz zaman durumunuz neydi? Kadınlar, Hâşâ! Allah için, biz ondan hiçbir kötülük görmedik, dediler. Azizin karısı da dedi ki: «Şimdi gerçek ortaya çıktı. Ben onun nefsinden murat almak istemiştim. Şüphesiz ki o doğru söyleyenlerdendir.» (diyerek hem misafir kadınlar hem de azizin karısı durumu itiraf ediyorlar.)(Diyanet vakfı meali)
Bu istek yerine getirilince yine aracı Yusuf’a gidip sonucu bildiriyor.
Bunun üzerine Yusuf kralın isteğini niçin geri çevirdiğinin gerekçesini açıklıyor. (52.Ayetin başında ZALİKE edatı var. Bu yukarda yapılan bir işin neden ve niçin’ini açıklayan ve gerekçe bildiren bir edattır. “İşte bu şunun içindi” demektir. Kralın isteğini geri çeviren Yusuf idi. Bu nedenle geri çevirme gerekçesini sunan da Yusuf olmak zorundadır.) İşte bu ayette cevabı veren Yusuf dur:
[012.052] [DV] (Yusuf dedi ki): Bu, azizin yokluğunda ona hainlik etmediğimi ve Allah’ın hainlerin hilesini başarıya ulaştırmayacağını (herkesin) bilmesi içindir.(Diyanet vakfı meali)“[012.053] [E2] Ben yine de nefsimi temize çıkarmıyorum. Çünkü nefis şiddetle kötülüğü emreder. Ancak Rabbimin rahmetiyle esirgediği müstesna.
Muhakkak ki, Rabbim bağışlayıcı ve merhametlidir.” (Elmalı meali)
Yine aracı Yusuf’un bu düşüncesini de getirip krala bildirince; kral isteğini yineliyor ve diyor ki:
“[012.054] [DV] Kral dedi ki: Onu bana getirin, onu kendime özel danışman edineyim. Onunla konuşunca: Bugün sen yanımızda yüksek makam sahibi ve güvenilir birisin, dedi.”
Not: 52. ayetin diğer meallerdeki anlamını da aşağıya alıyoruz ki; bunun sadece bir kişinin kanaati olmadığı anlaşılmış olsun:
[012.052] [DI] Yusuf, «Maksadım, vezire, gıyabında ihanet etmediğimi, hainlerin tuzaklarını Allah’ın başarıya erdirmediğini bilmesini sağlamaktı» dedi. (Diyanet meali) [012.052] [DV] (Yusuf dedi ki): Bu, azizin yokluğunda ona hainlik etmediğimi ve Allah’ın hainlerin hilesini başarıya ulaştırmayacağını (herkesin) bilmesi içindir. (Diyanet Vakfının Meali) [012.052] [E2] (Yusuf dedi ki): İşte bu şunun içindir: Bilsin ki, ben ona arkasından hainlik etmedim. Gerçekten Allah hainlerin hilesini başarıya ulaştırmaz. (Elmalı Meali) [012.052] [ON] Hazret-i Yusuf dedi ki: «Bu, bilmesi içindir ki, Ben ona gıyabında hıyanet etmiş olmadım. Ve şüphesiz ki, Allah Teâlâ hain olanların hilesini muvaffakiyete erdirmez.»(Ömer Nasuhi bilmen) [012.052] [TK] (Yusuf aracıya şunu söyledi:) «Bu, (itiraf Vezirin) yokluğunda gerçekten kendisine ihanet etmediğimi ve gerçekten Allah’ın ihanet edenlerin hileli-düzenlerini başarıya ulaştırmadığını kendisinin de bilip öğrenmesi içindi.»(Tefhimül Kur’an daki meal Mevdudi.)12/52 “Yusuf dedi ki: Bu, azizin yokluğunda kendisine ihanet etmediğimi ve hainlerin hilesini Allah başarıya eriştirmeyeceğini herkesin bilmesi içindir.” (Prof. Dr. Sadreddin Gümş, Prof.Dr. Yakub Çicek, Yar.Doç. Dr. Muhsin Demirci Meali)
Esselamü ala menittebaal hüda!..
